افغانستانبخش ویژهگزارش‌ها

سقوط جمهوریت، محدودیت‌ها بر زنان؛ از مکاتب تا کار و فعالیت سیاسی

کابل تیلگراف – ۲۴م اسد سال ۱۴۰۴ خورشیدی

در حالی که امروز، ۲۴ اسد، چهارمین سالگرد سقوط نظام جمهوریت است، با به قدرت رسیدن طالبان، وضعیت زنان در افغانستان روزبه‌روز وخیم‌تر شده و با محدودیت‌های فراوانی روبه‌رو هستند.

طالبان ابتدا زنان را از کار، سپس از رفتن به مکاتب و پوهنتون منع کردند و در بخش‌های مختلف جامعه بر آنان محدودیت‌هایی اعمال نمودند.

فرمان‌های محدودکننده طالبان بر زنان

از زمان بسته شدن دروازه مکاتب به روی دختران در اوایل حاکمیت طالبان تا اکنون، این گروه حدود ۵۰ محدودیت بر زنان و دختران وضع کرده است.

این محدودیت‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

  • ممنوعیت تحصیل دختران بالاتر از صنف ششم در مدارس
  • ممنوعیت تحصیل زنان و دختران در دانشگاه‌ها
  • ممنوعیت آموزش در مراکز صحی خصوصی
  • ممنوعیت کار زنان در سازمان‌های غیردولتی
  • اخراج زنان از ادارات دولتی
  • حجاب اجباری
  • ممنوعیت ورود زنان به پارک‌ها، حمام‌های عمومی و مکان‌های ورزشی
  • ممنوعیت سفر زنان بدون محرم
  • ممنوعیت درخواست طلاق از سوی زنان

محدودیت‌های فراوان دیگری نیز در این مدت بر زنان اعمال شده و این روند همچنان ادامه دارد.

به این مجموعه محدودیت‌ها «امر ثانی» گفته می‌شود و به مردم وعده‌های دروغین داده می‌شود که گویا این محدودیت‌ها برداشته خواهد شد.

محدودیت‌ها و مشکلات زنان در رسانه‌ها

سازمان یونسکو می‌گوید که در کنار سایر محدودیت‌ها، در عرصه رسانه نیز زنان با محدودیت‌های گسترده‌ای مواجه شده‌اند که باعث بیکاری ۸۰ درصد آنان شده است.

آندریا کایرولا، رئیس بخش آزادی بیان و امنیت خبرنگاران یونسکو، می‌گوید که پس از ماه اوت ۲۰۲۱، بسیاری از خبرنگاران زن که برای حمایت اقتصادی از خانواده‌های خود کار می‌کردند، از کار برکنار شدند و اکنون با وضعیت اقتصادی بسیار دشواری روبه‌رو هستند.

پس از تسلط دوباره طالبان بر افغانستان، این گروه در رسانه‌ها پوشاندن چهره یا رعایت حجاب را برای زنان اجباری کرد. هرچند در مدت کوتاهی برخی رسانه‌ها مقاومت کردند و کارمندان زن بدون پوشاندن چهره در برنامه‌ها و اخبار حاضر می‌شدند، اما با افزایش فشارهای استخباراتی طالبان، مجبور شدند چهره خود را بپوشانند.

به این ترتیب، افغانستان به نخستین کشوری در جهان بدل شد که خبرنگاران زن با چهره پوشیده خبر و برنامه اجرا می‌کنند.

همچنین در برخی ولایت‌های جنوبی (قندهار، هلمند، زابل و ارزگان) در بسیاری مواقع صدای زنان از رسانه‌ها پخش نمی‌شود و گاهی در برخی ولایت‌های دیگر نیز برای مدت کوتاهی چنین تصمیمی اجرا می‌شود، اما پس از مدتی دوباره به زنان اجازه کار داده می‌شود.

بازداشت زنان در ملأ عام

طالبان در سال چهارم حاکمیت خود خشونت علیه زنان را افزایش داده‌اند و در مناطقی چون شهرنو، کارته نو و برخی مناطق پرجمعیت کابل، زنان را به دلیل رعایت نکردن حجاب بازداشت کرده و سپس با ضمانت خانواده آزاد می‌کنند.

هم‌اکنون نیز مأموران امر به معروف طالبان در مناطق مختلف کابل گشت می‌زنند و زنان را از رفتن به هتل‌ها، بدون حجاب بودن، بدون محرم بیرون رفتن و برخی دیگر از فعالیت‌های مستقل منع می‌کنند.